Hoe wordt ik een roedelleider?

Het dagelijks leven van honden is doorspekt met momenten waar (op rustige wijze) de rangorde wordt bevestigd. Het is daarom van groot belang dat mensen zich realiseren dat zij constant waakzaam moeten zijn om de rangorde binnen het gezin in juiste banen te leiden. Een hondeneigenaar die duidelijk leiding geeft aan zijn hond mag zich met recht “baas” noemen. Hij schept binnen het gezin een duidelijke rustige, stabiele omgeving voor de hond. De hond kan van nature de gestelde grenzen probleemloos accepteren en voelt zich daar prettig bij. Onze menselijke samenleving is voor de hond zo complex en onoverzichtelijk dat wij niet van een hond mogen verwachten dat hij aan een gezin leiding kan geven. Indien de mens niet duidelijk de leiding op zich neemt, zullen de meeste honden van nature geneigd zijn, bij gebrek aan beter, zelf de leiding dan maar op zich te nemen. Andere, van nature minder dominante honden, kunnen onzeker en angstig reageren bij het uitblijven van duidelijke consequente leiding. Kortom, er ontstaan bijna altijd problemen op het moment dat de rangorde binnen de roedel verkeerd of onduidelijk is.

Daarnaast is reeds aangegeven dat een roedelleider zich een aantal voorrechten toe mag eigenen. Ranghoge honden kunnen dan ook aanspraak maken op de beste rustplaatsen zoals b.v. bed en bank. Deze plaatsen worden vaak met geweld verdedigd tegenover de eigenaar, mocht deze nog de euvele moed hebben hier zelf plaats te willen nemen. Ranghoge honden kunnen door middel van agressief gedrag gaan bepalen of het bezoek van de eigenaar in hun territorium (huis en tuin) in mag. In extreme gevallen kan een hond zelfs overgaan tot grommen en bijten om zijn rechten te verdedigen tegenover zijn eigenaar. Een dominante hond heeft het recht om zijn verworvenheden desnoods met agressief gedrag te verdedigen ten opzichte van zijn eigenaar.

Binnen een gezin treft men regelmatig de situatie aan waarin één persoon dominant is, gevolgd door de hond, waarna de overigen gezinsleden volgen. Een dergelijke hond functioneert meestal uitsluitend binnen het gezin als de baas aanwezig is. Zodra de baas afwezig is neemt de dan ranghoogste hond de leiding over met alle beschreven problemen.

De meeste honden zullen altijd proberen de grenzen te verleggen in hun eigen voordeel. Het kan ook hier niet genoeg benadrukt worden hoe belangrijk het is houding en gedrag van een hond te kunnen “lezen”. Als men zich als mens dominant opstelt, heeft dit alleen zin en effect als men aan het gedrag van de hond kan waarnemen dat het dominante gedrag ook als zodanig is overgekomen. Een hond die in een dergelijke situatie niet door zijn houding (de hond toont bijvoorbeeld nog steeds een hoge houding of zelfs agressief gedrag en grommen en bijten) aangeeft dat hij het gezag van de andere partij erkent, zorgt voor gezichtsverlies van de eigenaar.

De meeste van de hierna beschreven dominante handelingen kunnen zonder meer toegepast worden op elke hond. Ongeacht leeftijd, ras of geslacht en eveneens ongeacht de aanwezigheid van gedragsproblemen. De frequentie en mate waarin bepaalde handelingen uitgevoerd worden, moeten echter nauwkeurig afgestemd zijn op het karakter van de hond. Dominant gedrag ten opzichte van een dominante hond kan de juiste rangorde binnen korte tijd bewerkstelligen, maar draagt het risico in zich dat deze dominante hond de strijd aanbindt met alle gevaren van dien. Het is essentieel dat men een eventueel conflict wint. Te dominant gedrag ten opzichte van een onzekere hond zal hem alleen maar nog angstiger maken! Een juiste mate van leiding geven zal echter ook voor dit type hond een stabiele omgeving garanderen, waarbij de hond in gedrag vaak enorm opbloeit.

Voor de hierna beschreven dominante handelingen geldt dus dat men moet weten waar men aan begint om het gewenste resultaat te bewerkstelligen en om een averechts effect te voorkomen. Bij twijfel is het verstandig een deskundig advies in  te winnen voordat er fouten worden gemaakt die achteraf slechts met grote moeite gecorrigeerd kunnen worden. 

De basismanieren

Bij ieder probleem, of het nu agressie, neurotisch gedrag of blaffen is, ik begin altijd bij de basis. Je zult je verbazen, dat wanneer je je hond een duidelijke lagere plaats in de roedel laat hebben, volgens de onderstaande regels, de meeste problemen als sneeuw voor de zon verdwijnen.

Hoe laat u uw hond uit? Trekt de hond aan de lijn? Wie stapt er het eerst naar buiten? Een leider loopt voorop. Laat de hond naast lopen. Je mag je benen gebruiken om hem tegen te houden of een correctie met de riem te geven en dit altijd met een ruk zijwaarts. Wanneer uw hond agressief reageert naar andere honden, kan voorop lopen een reactie uitlokken. Veel mensen gebruiken nog de bekende 'uitloopriem'. Deze maakt het niet makkelijk om uw hond te corrigeren. Gebruik daarom een 'wurgriem' of 'jachtriem'. Dit is een nylon riem aan één stuk die met een lus om het hoofd van uw hond gaat en onder de kin van de hond blijft zitten (zie hier). Voor u naar buiten gaat begint het uitlaten al, hij behoord rustig te zijn. U stapt het eerst over de drempel en dan pas de hond. Dit het zelfde bij thuiskomst. Gevolgen van het niet doen van dit ritueel kunnen zijn: trekken aan de riem, agressie jegens andere honden, vegen met poten na behoefte (dominantie) en spullen en huis toe eigenen.

Mag de hond altijd op de bank? Wat doet hij als u wilt gaan zitten? Honden denken in rangorde. En dat betekend meestal letterlijk, hoe hoger hoe beter. 'Hoe hoger ik plas, hoe dominanter ik lijk'. Maar dus ook hogere plaats. Dat kan zijn op de bank, in bed of in de armen van de mens. Een hond weet niet hoe groot hij is. Hij is zo groot zoals hij denkt. Als de hond groot denkt (en behandeld wordt) kan een chiwawa denken dat hij zo groot is als een duitse herder en zal zich hier naar gedragen. Het gaat om de energie die ze uitstralen. Zo kan een kat dus de baas zijn over een rotweiler of een tekkel over een golden retriever. Ongeacht het geslacht of ras dus. Zo kan je dus creeren door uw hond op de bank te laten, dat de hond denkt op het zelfde of hogere rang te zitten dan u. Ik zeg nooit je mag je hond niet op de bank laten maar als de hond gevoelig is voor rangorde, kan de hond daar wel een isseu van maken door bijvoorbeeld te grommen als u wilt gaan zitten of in het ergste geval gaan (corrigerend) bijten. Wanneer het een probleem is moet u er voor zorgen dat de hond niet op de bank gaat wanneer u daar zit. Als ze eenmaal hun positie weten, kunnen ze gaan vragen om toestemming. Hier ben je al een heel eind. De hond gaat dan voor u staan als u op de bank zit en zal u lief en vragen aankijken. U kunt dan zelf bepalen of u zegt. kom maar of het niet toestaat. De hond zal dan ook moeten wijken en ergens anders moeten gaan liggen. Als uw hond al zover is en hij gromt als u wilt gaan zitten, zorg dan dat u blijft staan. Zeg niets en kijk de hond aan. Blijf zwijgend en starend staan, u zult zien dat wanneer u op uw plek blijft en langzaam aan meer plek toe eigend, de hond het hazenpad neemt.

Wanneer krijgt uw hond te eten en wat? De alfa eet het beste en het eerste! Wij dus. De hond zal niet bedelen en wacht gerust tot wij klaar zijn. Dan krijgt hij zijn voer. Wij mensen zijn gek op onze dieren en daarom willen we ze graag verwennen, ik begrijp dat als geen ander. Als je dan even een wolvenroedel in uw hoofd neemt. Wanneer geven ze elkaar koekjes, lekkernijen en knuffels? Ik kan er geen beeldmateriaal van vinden, u wel? Dan zie ik het graag! Daarom is het in de hondenwereld niet zo goed om onze honden te verwennnen. Ze krijgen hierdoor een verkeerd beeld van ons. Ze denken zichzelf hoger in rang hierdoor. Het hoeft natuurlijk niet altijd problemen te veroorzaken maar de meest voorkomende problemen zijn wel: bedelen, agressie jegens eigenaar, onrust en afnemende motivatie voor luisteren (zoals u kunt lezen bij hoe denkt uw hond). Laat uw hond eens wachten voor zijn eten, zo'n 3 minuten en steeds langer, zet zijn eten klaar en drink nog een bak koffie. Geef hem pas toestemming wanneer hij helemaal rustig is; ligt of slaapt.

Wanneer geeft u affectie? Zoals hierboven al genoemt, geven wolven en huishonden elkaar geen echte affectie zoals wij dat kunnen geven. Wij 'vermenselijke' onze honden graag. 'Ach hij is jaloers' of wat ik regelmatig hoor, 'hij heeft een trauma van vroeger'. NEEN. Honden leven in het hier en nu. Geen vroeger en geen toekomst, NU! Ze associeren daarintegen wel. Dus als ze vroeger geslagen zijn met een lang voorwerp, ja, dan ervaart de hond de zelfde gevoelens als toen, als dat angst en vluchten was, zal hij angstig vluchten. Als de harde knal waar hij van schrok daar recht om de hoek was, kan het zijn dat hij die hoek niet meer om wilt. Maar dit alles is te verhelpen. Beter dan mensen kunnen honden over hun angsten heen komen, wat juist komt doordat ze niet relativeren. Affectie geven en compassie hebben is dus echt iets van ons. Honden hebben het niet 'nodig'. Wat ik vaak zie is dat mensen hun hond aaien als de hond wanhopig de uitgang bij de dierenarts zoekt. NIET DOEN! Affectie is een beloning voor honden, net als praten tegen je hond. Dus beloon je zijn angst, vluchtgedrag etc. Je mag (als je het goed wilt doen) je hond alleen aaien en knuffelen als het gedrag vertoont wat jij graag ziet. Ik zie graag bij mijn honden, rust, overgaven en onderdanigheid. Dus in feite aai ik mijn honden alleen wanneer ze in die staat zijn. Er zijn meer beloningen dan men denkt voor een hond. Een hond vind een aai een beloning maar ook het feit dat hij zijn eten krijgt. Of dat hij uitgelaten wordt of zelfs, dat hij rustig 'mag' zijn. Met het laatste bedoel ik dat wanneer een hond in balans is en dus het grote deels van zijn dag rustig is, de hond zich heeft onderworpen aan zijn leider en hier zich het beste bij voelt = beloning voor de hond.

*Pasgeboren honden gebruiken eerst hun neus, dan hun ogen en dan hun oren. Reuk is hun sterktste zintuig. "Ik geloof het pas als ik het zie" vertaald voor honden is "Ik geloof het pas als ik het ruik". Dus doe geen moeite te schreeuwen naar je hond; het is de energie en de reuk waar ze op letten, niet jouw woorden.

* Honden communiceren met elkaar (en andere dieren) constant door ruiken, lichaamstaal en energie. Ze communiceren ook steeds met jou, ofschoon je niet in de gaten hebt welke signalen je geeft. Je kunt absoluut niet liegen naar een hond over hoe je je voelt.

* Honden hebben een diepgewortelde roedel mentaliteit. Als je geen leiderschap naar je hond uitstraalt, zal jouw hond dit gebrek aan leiderschap compenseren door dominant of onstabiel gedrag te vertonen.

* Honden denken nooit dat ze "mensen zijn" zoals veel eigenaren zich verbeelden. Ze zijn buitengewoon blij gewoon hond te zijn. Als je mensen vertelt dat jouw hond "denkt dat hij een mens is", is de kans groot dat hij een hond is die weet dat hij jouw leider is.

* In de honden wereld ben je stabiel of onstabiel, een leider of een volgeling.

* Het natuurlijke doel van de hond is om aansluiting (familieband) te hebben, harmonieus te leven, geaard en in balans, in harmonie met moeder natuur.

* Honden "leven in het nu". Honden hebben geen herinnering aan het verleden of zorgen over de toekomst; daarom kunnen zij zeer snel vooruitgang boeken bij onstabiel gedrag, mits we hen dat toelaten.

Je moet je hond in deze volgorde zien:
1. Dier
2. Hond (Canis familiaris)
3. Ras (vul in "uw" ras)
4. Naam (persoonlijkheid)

Het is belangrijk bepaalde problemen bij een hond niet direct af te schuiven als zijnde een "ras-eigenschap" ... Ras komt pas op de 3e plaats.
(wilde) Honden hebben geen naam in een roedel, ze hebben een "positie"!

Alle honden zijn belangrijk in een roedel. Dominantie betekent niet dat de Alpha hond beter is dan de andere leden ... Onder zijn hoede hebben, ja; beter, nee. Elke hond heeft een doel in de roedel. De hond helemaal achterin is de gevoeligste van allemaal, hij is meestal degene die iedereen waarschuwt voor mogelijke indringers. De hond helemaal vooraan, de roedelleider, zorgt ervoor dat iedereen te eten krijgt, voedsel en water vindt, en verdedigd tegen rivalen of andere roofdieren. Iedereen samen is beter dan ieder voor zich.

Bron: Be the Pack Leader CM